Cantate "St. Nicolaasfeest" van Bernhard Zweers (1890) herleeft

  • Bas Kuijlenburg

    Uitvoeringen: 14 november 2009 om 19:30 uur in de Grote of Barbarakerk te Culemborg en 6 december in de Broederkerk te Zeist om 15:00 uur

    Sinterklaas is het onderwerp van een heuse cantate van de, rond 1900 in Nederland zeer bekende, Nederlandse componist Bernhard Zweers. Bij ons thuis werd een pianouittreksel hiervan begin december nog wel eens uit de muziekkast tevoorschijn gehaald en rond de piano ten gehore gebracht. Grootouders Kuijlenburg voerden het nog langer geleden uit met kinderen van de Veluwse school waar Opa ‘'hoofd’ was en zij hebben het ongetwijfeld weer meegenomen uit Amsterdam waar het stuk vanaf zijn ontstaan in 1890 zeer populair was en jaarlijks op 5 december door groot symfonieorkest en met honderden schoolkinderen uit heel Amsterdam in het statige Concertgebouw werd uitgevoerd. Een traditie die doet denken aan de jaarlijkse Mattheus Passion, maar dan vrolijker.

    In de muziekbibliotheek van de omroep bleek nog een vergeeld en bijna vergeten orkestpartituur te liggen in het handschrift van de componist zelf. Sinds vorig jaar rond Sinterklaas werkte ik aan het ontcijferen en in leesbaar notenschrift overbrengen van de partituur en orkestpartijen. Inmiddels werden de Een mannenkoor warm gemaakt voor dit unieke werkje en mijn broer, tevens dirigent, Martin Kuijlenburg bleek maar al te graag bereid om de noten met zijn Zeister Jeugdorkest in te studeren. Door zijn vrouw Mady werd daarop ook een kinderkoor geformeerd uit leerlingen van de Zeister Vrije School om het geheel te completeren.

    Een bijzondere samenwerking dus en ook een historisch gebeuren want de laatst bekende complete uitvoering van dit werkje vond plaats in 1955. Het gaat om een muziekstuk van een klein half uur waarin een vader aan zijn kinderen vertelt over St. Nicolaas aan de hand van oude legendes. Voor “Sinterklaas den kindervriend” wordt een feestlied aangeheven, de kinderen gluren door de winkelruiten naar al dat moois en in een droom vliegen “twee reuzevogels heel ver uit Afrika” om dan te veranderen in “een bisschop en een moor” . Het geheel is doorspekt met citaten uit bekende Sinterklaasliedjes en zowel de breedsprakige teksten van Anth. L. de Rop als de virtuoze orkestpartij van Berhard Zweers zijn in een typisch 19e eeuwse romantische stijl geschreven.

    Naast dit werk zal ook een speciaal aan het orkest opgedragen symfonische potpourri onder de titel “Opgestreken Pepernoten” worden gespeeld en kan uiteraard door alle aanwezigen worden meegezongen. Een gebeurtenis voor jong en oud dus, waarin ook nog wat wordt opgestoken over de rijke historie van dit puur Hollandse feest.