Op de ouderssite van zappelin is een discussie begonnen over de vorm en hoeveelheid van Sint op televisie. De NPS is deze discussie gestart n.a.v. een ingezonden brief van mevr. Kuyper. Deze brief is te zien op de site van zappeling (homeportaal is omroep.nl) en ik heb deze brief hieronder geplaatst. De brief is reeds besproken in de media.
Ik ben bang dat mevrouw Kuyper gelijk heeft. Naar mijn opvatting gaat de NPS met Sinterklaas om zoals Talpa dat met voetbal doet. Het wordt uitgemolken zodat de sprankeling en mystiek van het feest af gaat.
de brief:
NU ZIT HIJ WEER NIET OP DE BOOT !!!
Sinds 9 november is het Sinterklaasjournaal weer dagelijks op televisie.
Elke dag zullen de kinderen van Nederland weer lastig gevallen worden met de
bedenksels van de tv-makers.
In de eerste aflevering werd meteen de toon gezet:
Sinterklaas is misschien niet op boot !!!!!
Hieronder een pleidooi om te stoppen met deze onzin.
Het Sinterklaasfeest in Nederland is een oude traditie. Bij dit feest horen rituelen die al zeer lang verankerd zijn in de Nederlandse samenleving: de aankomst per boot, de zwarte Pieten, de schimmel, de liederen, het schoenzetten en pakjesavond.
Sinds de tweede helft van de vorige eeuw wordt er op televisie verslag gedaan van de aankomst van Sinterklaas.
Dit verslag stond in de beginjaren volledig in dienst van het traditionele Sinterklaasverhaal.
We hadden mevrouw Mies Bouman, die verslag deed van de aankomst van Sinterklaas. Zij stond op de kade op de boot te wachten, heette Sinterklaas en zijn pieten bij aankomst liefdevol welkom, zong een lied met de kinderen en daarna vertrok Sinterklaas naar een onbekende bestemming en liet verder bijna niets meer van zich horen.
In de periode dat hij in Nederland was, mocht een kind af en toe de schoen zetten,
Sinterklaas kwam soms ook op school en op 5 december was er pakjesavond. Op de andere dagen was het een kind gegund om de Sint en zijn pieten even te vergeten.
Waar Sint zich ophield wist een kind gelukkig niet, brieven van kinderen kwamen echter wel altijd aan en verder was alles in orde.
Sinterklaas was een ontroerend en vooral ook overzichtelijk sprookje waarin alle regels duidelijk waren.
Wanneer dit alles veranderde weet ik niet meer precies, misschien in de jaren tachtig, misschien zelfs iets eerder.
Opeens was de aankomst van Sinterklaas niet meer iets waar verslag van werd gedaan, het werd een soort tv-show, er werden verhalen rondom de aankomst bedacht en later kwam er zelfs een Sinterklaasjournaal.
Vanaf dat moment kwam het oude en prachtige Sinterklaasverhaal in handen van de tvmakers.
Men ging ervan uit dat het traditionele verhaal te saai zou zijn voor de moderne jeugd, de aankomst alleen was niet spannend genoeg, men vond dat er drama toegevoegd diende te worden.
En zo kwam het dat bij elke aankomst wel iets fout ging of dreigde te gaan: de boot was te laat, er was een gevaarlijke storm op zee, er werd iets gestolen of de pepernotenpest brak uit.
Sindsdien is de aankomst van Sinterklaas voor de jonge kijkers een vrij zorgelijke
aangelegenheid geworden, waarbij kleuters ? eigen waarneming - soms zelfs in tranen uitbarsten.
En tijd om die zorgen te vergeten is er ook al niet: elke dag moet er verslag worden gedaan van de belevenissen van Sinterklaas in de vorm van het Sinterklaasjournaal.
?Het Sinterklaasjournaal, voor kinderen die alles over Sinterklaas willen weten?, zo begon
mevrouw Diewertje Blok op 9 november het eerste Sinterklaasjournaal 2005 monter.
?Voor kinderen die niets meer zelf hoeven te verzinnen?, denk ik somber.
Ruimte voor eigen fantasie is er niet meer, kinderen weten tot in detail waar Sinterklaas woont, slaapt en eet en wat hij en de pieten elke dag meemaken.
Natuurlijk is dit Sinterklaasjournaal eigenlijk bedoeld voor de kinderen die niet meer
geloven. De doelgroep van het Sinterklaasjournaal weet dat Sinterklaas een acteur is en zal misschien het Sinterklaasjournaal ook best waarderen.
Voor kleuters ?de gelovigen en daardoor toch vrij belangrijke doelgroep van het
Sinterklaasfeest- is het Sinterklaasjournaal absoluut niet bestemd, aangezien het geen afgeronde verhaaltjes betreft, maar vaak eindigt met een ?cliffhanger?.
Ik herinner mij van vorige jaren bijvoorbeeld dat een aflevering van het Sinterklaasjournaal eindigde op het moment dat de Sint opgesloten zat in een kast.
En ook dit jaar - 2005 - kon het Sinterklaasjournaal niet vrolijker beginnen: Sinterklaas dreigt niet op de boot te zijn!
En met dit zorgelijke bericht is de toon alweer gezet.
Kortom, voor kleuters wordt het Sinterklaasjournaal niet gemaakt, die verdienen een goed einde bij elke aflevering, iets waar kinderboekenschrijvers, theatermakers en ook de tvmakers van bijv. Sesamstraat gedegen rekening mee houden.
Maar helaas bereikt de inhoud van het Sinterklaasjournaal ook de kleuters, al is het maar via gesprekken op het schoolplein.
En dan komen we bij de verwarring.
Kunnen ouders tegen hun kleuters ? ter geruststelling ? nu zeggen dat het
Sinterklaasjournaal niet waar is?
Het heet sowieso journaal, daar verwacht je als kind een kern van waarheid in en….. als het dan niet waar is, hoe kan Sinterklaas daar dan aan meedoen?
Speelt Sinterklaas werkelijk zichzelf in een bedacht verhaaltje?
Is Sinterklaas dan een acteur?
Het is alsof de koningin meedoet in een dramaserie over ons koningshuis.
Zelfs volwassenen zouden van zo?n constructie ernstig in de war raken.
En dankzij dit Sinterklaasjournaal is het geen kind meer gegund om Sinterklaas eens een paar dagen te vergeten.
Sinds 9 november is het Sinterklaasjournaal weer begonnen. Bijna een maand lang elke dag op tv!
Gek worden kinderen er van.
En dankzij het feit dat de ?tv sinterklaas? straks bijna elke dag op de tv te zien is, is er geen ?schoolsinterklaas? meer die op hem lijkt.
In de tijd van Mies Bouman zagen we de Sint even bij aankomst. Tegen de tijd dat je als kind hem in het echt zag was zijn gezicht al uit de herinnering verdwenen.
Wat bleef was de rode mantel, baard en mijter en de Zwarte Piet.
Hierdoor kon iedereen voor Sinterklaas doorgaan en was het elk kind gegeven de Sint in het echt te ontmoeten en in hem te geloven.
Dankzij de hinderlijke, dagelijkse aanwezigheid van de tv-sinterklaas op de televisie zien veel kinderen tegenwoordig duidelijk het verschil tussen ?de echte tv-sinterklaas? en de sinterklaas die op school komt.
En daardoor ontnemen wij de kinderen ook nog de illusie om ?de echte sinterklaas?,
werkelijk te ontmoeten.
Het woord ?Hulpsinterklaas? is voor dit probleem in het leven geroepen en kinderen kunnen alleen nog ? een Hulpsinterklaas? de hand drukken.
En zo hebben ze Sinterklaas afgenomen van het kind.
Sprookjes bestaan dankzij het mysterie, dankzij de fantasie, en het is de plicht van
jeugdtheatermakers, schrijvers, filmmakers en óók van tv-makers om het mysterie te vergroten.
Vandaar mijn pleidooi om nog slechts verslag te doen van de aankomst van de boot.
De rest laten we dan over aan de ouders, de leerkrachten, de kinderen en natuurlijk aan Sinterklaas zelf.
Trudy Kuyper, 30 jaar werkzaam in het jeugdtheater